Verhaal: Hongertochten

In de winter van 1944, een paar dagen voor Kerst, gaat de dan 12-jarige Klaas Hengeveld met zijn vader op weg naar Staphorst om een paar koeien weg te brengen. Klaas weet wel waarom de koeien weg moeten: in september is de polder door de Duitsers onder water gezet en daardoor hebben ze minder voer voor de beesten.

Trekkers
“Wat doen al die mensen, waarom lopen ze met wagentjes en karretjes en waarom dragen die vrouwen zulke grote zakken? Wat zit daarin,” wil Klaas van zijn vader weten als hij onderweg heel veel mensen ziet. “Dat zijn trekkers, mensen uit de grote steden, uit het westen, maar ook wel uit Arnhem en Nijmegen. In de grote stad is geen eten meer en in Arnhem en Nijmegen is alles platgegooid in september. Die mensen hebben ook niks meer”, antwoord zijn vader. Klaas knikt langzaam, ja, dat weet hij nog. Die zondag, toen de polder onder water kwam te staan, zijn de geallieerden bij Arnhem geland om de brug over de Rijn en de Waal bij Nijmegen te veroveren. Wat hoopten ze in Mastenbroek toen dat de oorlog snel voorbij zou zijn, je kon de kanonnen horen bulderen. ‘Jammer dat dat mislukt is’, denkt hij, en hij kijkt met medelijden naar al die mensen die zo ver moeten lopen om eten te zoeken zodat ze niet verhongeren.

IJsselbrug opgeblazen
De maanden die volgen blijven er veel mensen komen om eten te zoeken voor hun gezin. Maar begin april 1945 horen ze ook in de Mastenbroekerpolder het gerucht dat alle trekkers nog tot 14 april de IJsselbrug bij Zwolle over kunnen, daarna wordt de brug afgesloten. “Waarom gaat de brug dan dicht,” vraagt Klaas aan zijn vader. “De bevrijders komen nu wel erg dichtbij. Ik denk dat de Duitsers de brug niet dicht doen, maar dat ze hem opblazen zodat de Engelsen en Canadezen er niet over kunnen. Er staan overal borden om iedereen te waarschuwen heb ik gehoord,” antwoordt zijn vader. Als Klaas in Zwolle is, ziet hij inderdaad dat er veel mensen richting de IJsselbrug gaan, zoveel dat je er haast niet meer tussendoor kunt lopen. Er rijden paard-en-wagens om mensen de brug over te brengen. En inderdaad wordt de brug opgeblazen. Hij is nog veel zwaarder beschadigd dan in 1940,” hoort Klaas de buurman tegen zijn vader zeggen. Als Klaas later de brug ziet, schrikt hij ervan. De brug is helemaal kapot, daar kun je echt niet meer over….