sluiten

Verhaal: De school, bikkelen en andere spelletjes

De kinderen speelden tijdens de pauzes buiten, en omdat er om de school niet veel ruimte was, was het hele dorp hun speelterrein. Er werden allerlei spelletjes gedaan: ‘kaszak’ en ‘companjon’, het verlos om de kerk en het ‘kriegertien’ van brug tot brug.
Wat was de meester boos als de kinderen te laat kwamen omdat ze het fluitje niet gehoord hadden. Dan werd bijvoorbeeld het verlos om de kerk streng verboden. Maar een tijd later begon het toch weer…

Bikkelen
Hendry van Ittersum (Bisschopswetering 79) heeft het bikkelspel van zijn oma nog. Omdat zijn oma toch enigszins vergeten was hoe het spel ook alweer ging, heeft ze dit aan de krant gevraagd. Het knipsel met het antwoord heeft ze altijd goed bewaard bij de bikkels.
De bikkels die Hendry heeft zijn van tin. Oorspronkelijk waren bikkels kootjes van schapen en geiten en het bikkelen was al bij de Grieken in de oudheid bekend. Later werden er ook bikkels van metaal gemaakt waarmee gespeeld kon worden. Tot begin 20e eeuw werd dit spel in Mastenbroek gespeeld.

Spelregels
Het gewone of ‘eentjes’ bikkelspel gaat als volgt: Je gooit de vijf bikkels omhoog en vangt ze weer op met de rug van je hand. Dan gooi je ze weer omhoog en vangt ze op in je handpalm. Je gebruikt altijd maar één hand. Meestal lukt dat niet en vallen er een paar op de grond. De bikkels die je wel gevangen hebt leg je opzij en je kiest er één die als werpbikkel dient. Deze gooi je omhoog en in de tijd dat deze bikkel zweeft raap je één bikkel van de grond op. Dan vang je met dezelfde hand de opgegooide bikkel. Dit herhaal je net zo vaak tot alle bikkels opgeraapt zijn. Zodra er een stap in het spel niet gelukt is, mag iemand anders spelen. Wanneer je weer aan de beurt bent, begin je het spel weer op dit punt. Als het gelukt is wordt hetzelfde spel gespeeld, alleen moeten de bikkels dan per twee opgeraapt worden, daarna per drie en tenslotte per vier.
Er zijn veel variaties, soms werden de bikkels op tafel of op de grond gegooid (kon ook nog op verschillende manieren). Dan moesten alle bikkels in de tijd dat de werpbikkel of het balletje opgegooid werd op dezelfde kant gelegd worden. Soms moest dit op een bepaalde manier gebeuren: tussen de middelvinger en de wijsvinger. Als er meerdere bikkels tegelijk gedraaid moesten worden, werd de ringvinger er ook bij ingeschakeld.

De kanten van de bikkels hebben verschillende namen die ook per streek kunnen verschillen. De holle kant heet de put of kuilder, de bolle kant is het bolleke of de stovert, de ene zijkant heet de staander en de andere zijkant de esser (aan deze kant werd een s, en putje of sterretje geslagen om onderscheid in de beide zijkanten te maken.
Andere varianten zijn:
- bruggetje of onder de brug. Als de bikkels op de grond geworpen zijn maakt de speler van zijn duim en wijsvinger een bruggetje op de grond. Als de bikkel wordt opgegooid moeten de andere bikkels onder het bruggetje door geschoven worden, één voor één, dan twee tegelijk enz.
- De bikkels eerst naar je mond of je hart brengen

Er werden in verschillende streken verschillende versjes gezongen bij het bikkelen:

Zwart Willemijntje
zat achter ´t gordijntje
zij waste haar hand met water af
zij droogde ze aan den handdoek af
zij nam er een van de tafel af

Anne de pop, ik raap je op
Anne de peer, ik leg er een neer
Moeder de vlo, die bijt mij zo
Die bijt me zeer,
ik leg er een neer.

ik bouw een huisje
van kalk een kluisje
van kalk en steen
daar gooi ik een bikkel heen

Bron(nen): 
Hendry van Ittersum, internet
Auteur: Annet Jonker
Foto's: Annet Jonker
sluiten

Verhaal: De school in Mastenbroek

Op 1 april 1923 begon het nieuwe schooljaar in Mastenbroek met helemaal gewijzigde statuten en reglementen. De toenmalige openbare lagere school werd omgezet in een Christelijke lagere school. Deze omzetting vond al in januari van dat jaar plaats maar werd pas in april 1923 geëffectueerd.
Deze omzetting van openbaar naar Christelijk onderwijs was een min of meer logisch gevolg van de wens van het grootste gedeelte van de Mastenbroeker bevolking.
Op dinsdag 18 januari 1983 werd aandacht besteed aan het 60 jarig bestaan van deze Christelijke lagere school, er werd een herdenkingsdienst gehouden in de Hervormde kerk en na afloop was er in het ontmoetingscentrum ‘Het Trefpunt’ een feestelijke receptie met gelegenheid om toespraken te houden.

Feestavond
Naaste deze herdenkingsdienst werd op 18 februari een grote feestavond gehouden in de sporthal te Hasselt. Voor deze feestavond werden alle 637 nog in leven zijnde oud-leerlingen en hun echtgenoten uitgenodigd. Deze feestavond werd helemaal door de oud-leerlingen zelf verzorgd, ze voerden onder meer toneelstukjes op uit de afgelopen 60 jaar waarbij telkens een periode van 10 jaar op de planken werd uitgebeeld. Zelfs de groep die in 1923 voor het eerst naar de Christelijke school ging was nog in leven en ook zij hebben deze avond hun steentje bijgedragen

Verval en nieuwbouw
In 1923 nam de Christelijke school een oude erfenis over. Het schoolgebouw had alle kenmerken van een armoedige bouw zoals die van 1850 tot 1900 werd uitgevoerd. Men stelde in die tijd geen hoge eisen en het duurde tot na de 2e wereldoorlog voordat men tot de ontdekking kwam dat het oude schoolgebouw de beste tijd wel had gehad. Rond 1950 was de vloer aanvegen heel gemakkelijk; het stof verdween onder de planken vloer door de gaten die de muizen hadden gemaakt!
Toch duurde het nog tot 1963 voordat het gebouw werd afgebroken en er een nieuw schoolgebouw verrees.

Kleuters in ‘Het Trefpunt’
Aan een kleuterschool werd in die tijd nog niet gedacht maar wat later kwam die er ook.
Het bestaande schoolgebouw was echter te klein en daarom werden de allerkleinsten ondergebracht in ‘Het Trefpunt’. Na enkele jaren volgde al snel een uitbreiding van de bestaande lagere school, deze hoefde niet heel ingrijpend te zijn omdat het aantal leerlingen in Mastenbroek toen een dalende lijn te zien gaf. De in 1963 gebouwde school voldoet nog steeds als basisschool. Het aantal leerlingen was een tijd lang zo hoog dat er nog een noodgebouw heeft bijgestaan dat later weer is afgebroken.
De laatste jaren is het aantal leerlingen gedaald naar 37 en worden 2 en soms 3 klassen samengebracht in één lokaal.

Het speelveld
Achter de school ligt een mooi speelveld en een bos. Dit geeft mogelijkheden om o.a. diertjes, eikels, eieren en kastanjes te zoeken. Ook een molshoop kan overhoop gehaald worden om te onderzoeken waar de gang zit. Met lessen de natuur in school halen om met een vergrootglas alles te bekijken. Mede hierdoor heeft de school aantrekkingskracht en hebben kinderen uit de Zwolse wijk Stadshagen en uit Genemuiden de weg naar de school in Mastenbroek weten te vinden.

Kerstfeest op school

Het kerstfeest op school was altijd mooi, weken van te voren kerstversjes leren. Vroeger was er nog geen kerstboom. De meesten vertelden een kerstverhaal. In de oorlogstijd waren er veel truien en vesten van eigen gespannen schapenwol, die werden gedragen naar de kerk. Schapenwollen kousen en truien. Eerste kerstdag 1 keer naar de kerk en tweede kerstdag om half 2 en daarna begon het kerstfeest. Iedereen was op zijn mooist gekleed, meisjes hadden de mooiste strikken en linten in het haar.
De meisjes van de meisjesvereniging hadden mooie geborduurde schorten voor en er werd chocolademelk en koekjes uitgedeeld. De chocolademelk werd gekookt bij de zuivelfabriek in Hasselt en in melkbussen meegenomen. In de oorlogstijd was chocolademelk een ware traktatie.

Het Kerstverhaal, kinderen gingen tweestemmig zingen en er werden kerstboeken uitgereikt.
De vaders kregen haast, het paard moest nog ingespannen voor de brik. Als de mensen in de kerk waren werden de paarden uitgespannen en stonden ze in de schuur.
Als je thuis was gingen de oude kleren weer aan en kon je het kerkboekje gaan lezen.

Bron(nen): 
Hannie Knol
J. Van Ittersum
sluiten

Verhaal: Een nieuw glijspel op het schoolplein

Henri de Leeuw (op de ‘rollerbank’) en zijn vriendje Hidde van Vilsteren (staand met stok) hebben een nieuw spel op hun schoolplein in Mastenbroek geïntroduceerd. De jongens uit groep 8 van De Driemaster zijn creatief aan de slag gegaan met een ovaal (surf)plankje en ronde stokken. Hidde stond aan de wieg van het plan. In eerste instantie lieten ze het plankje over drie ronde balken rollen en duwden het ding zo het plein rond. Toen werd het idee geboren de ronde dunne stokken voor hetzelfde doeleinde te gebruiken, maar wel met beter resultaat.
Dat was nog niet leuk genoeg voor de jongens.
Daarom voegde Henri het element van de glijbaan er aan toe. Stokken op het uiteinde en de glijbaan kreeg een mooi verlengde. De juf vreesde eerst nog dat de stokken vernield zouden worden, maar ze vond het spel zo leuk bedacht dat ze de leerlingen hun gang liet gaan. Tot vreugde van andere schoolgenoten. Als het spel wordt gespeeld, vormt zich een heuse rij bij de trap van de glijbaan.

Bron(nen): 
Hannie Knol
sluiten

Verhaal: Jongens- en meisjesvereniging

Na de geloofsopvoeding bevorderde de kerk ook de sociale contacten. In 1925 werd de hervormde meisjesvereniging ‘Maria Martha’ opgericht. Vanaf 16 jaar mochten de meisjes er lid van zijn en bij het verlaten, vaak door een huwelijk, werd een schilderij, (gemaakt door dhr. Van Milligen) van de kerk met de huwelijkstekst aangeboden.

De jongensvereniging ‘Gedenkt aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap’ was in 1890 opgericht. Meestal werd elk jaar een gezamenlijk jaarfeest georganiseerd op een deel van een boerderij. In later jaren zijn de verenigingen samengevoegd als jeugdvereniging. De catechisaties en de bijeenkomsten van de jongens- en meisjesvereniging werden allemaal in de consistorie gehouden totdat in +- 1965 ‘Het Trefpunt’ werd gebouwd waar alle activiteiten nu plaatsvinden. Naast de catechisaties zijn er momenteel 12 verenigingen, kringen e.d. verbonden aan de kerkelijke gemeente van Mastenbroek/’s Heerenbroek.

Bron(nen): 
Hannie Knol
sluiten

Verhaal: Hoe zien kinderen Polder Mastenbroek

Bron(nen): 
Kinderen uit polder mastenbroek

Pagina's

Subscribe to RSS - school